Wilders deelt mokerslag uit tijdens verkiezingen; PVV van 17 naar 35

• PVV op weg naar historische zege

• Liefst 35 zetels voor de partij van Geert Wilders

• Teleurstelling bij de VVD, de grote verliezer van de dag

23.58 uur- Het tellen van de stemmen gaat de hele nacht nog door, morgen wordt meer bekend over de voorkeursstemmen en weten we de exacte aantallen. En of die exitpolls een beetje kloppen dus, want anders is al deze ophef voor niets geweest.

23.38 uur- De eerste tellingen druppelen inmiddels binnen - het duurde even omdat een stemformulier groter is dan de gemiddelde zaterdagkrant - maar de bevestiging dat de PVV de grootste wordt, komt er al snel.

23.23 uur - De tweet die je wist dat zou komen.

22.52 uur - De quote van de dag is van Henri Bontenbal van splinterpartijtje CDA: "Ik hoorde van veel mensen dat ze wel op mij willen stemmen, maar nu nog niet."

22.47 uur - Als je wint, heb je vrienden. Waar de VVD en NSC een samenwerking met Geert Wilders in eerste instantie praktisch uitsloten, lijken ze nu ineens 180 graden te draaien. Zo is het kabinet Wilders 1 de komende weken snel gevormd.

22.35 uur - Bij GroenLinks/PvdA beginnen de aanwezigen te joelen als Frans Timmermans zijn felicitaties overbrengt aan Geert Wilders.

22.04 uur - Nieuwkomer Pieter Omtzigt staat op 20 zetels: "Wauw, wat een avond, wat hebben we een geweldig resultaat geboekt. Drie maanden geleden waren we zo klein, vandaag hebben meer dan een miljoen mensen het vertrouwen in ons gesteld. Dit was een verkiezing die ging over de koers en de toekomst van Nederland."

21.55 uur - Een dankwoordje van Dilan: "Lieve vrienden, allereerst felicitaties naar Wilders, Timmermans en Omtzigt. Dat zijn de winnaars. Voor ons (VVD, red.) valt de uitslag tegen. Hier zitten grote lessen in voor de politiek. We hebben onvoldoende geluisterd naar de mensen. Het voortouw ligt nu niet bij ons, maar ik ben ontzettend trots op onze partij. Aan alle vrijwilligers, jullie zijn echt geweldig!"

21.43 uur - "Met 35 zetels gaan wij ook besturen", is Geert Wilders vastberaden. "Ik zeg jullie: Nederland, de kiezer heeft vanavond gesproken. De kiezer heeft gezegd: we zijn het zat! 35 zetels is een enorm compliment, maar ook een enorme verantwoordelijkheid. We zullen ons best moeten doen om dat waar te maken."

21.35 uur - Komt de gulden terug, na de winst van de PVV?

21.23 uur - Gehoord bij NSC, de partij van Pieter Omtzigt, na het nieuws over de PVV. "Dit kan toch eigenlijk niet waar zijn."

21.16 uur - En tegenover de grote winst voor de PVV staat een enorme terugval bij de VVD. Die houdt nog een zetel of 23 over, volgens de laatste schatting.

21.11 uur- Liefst 35 zetels voor de PVV, dat zou meer dan een verdubbeling zijn voor de partij ten opzichte van de vorige verkiezingen (17 zetels). Nog steeds grote verslagenheid in de NOS-studio.

21.00 uur- BAM! De PVV schiet naar 35 zetels in de eerste exitpoll. Daar worden ze even stil van...

20.56 uur - Bij de NOS hopen ze er vurig op dat de relatief lage opkomst de PVV nog wat zetels gaat kosten. "Want dat zijn de kiezers die het hardste schreeuwen maar uiteindelijk niet gaan stemmen." 

20.50 uur - Het aftellen is begonnen, over tien minuten de eerste exitpolls en kort daarna zullen ook de eerste uitslagen binnendruppelen. 

20.19 uur - Wat zeggen die peilingen eigenlijk? Daags voor de verkiezingen spraken we met ervaringsdeskundigen Maurice de Hond en Peter Kanne. “Wij sturen niet, wij geven informatie”, zegt laatstgenoemde. De Hond noemt het nu al historische verkiezingen, de spannendste sinds 2002. “Toen verloren de regeringspartijen ook 40 procent.”In hoeverre geven de peilingen dan een beeld van wat we kunnen verwachten? “Het gaat erom in welke mate linkse kiezers een hekel hebben aan de PVV. En in welke mate rechtse stemmers een hekel hebben aan GroenLinks/PvdA”, voorspelt De Hond. En Kanne: “Er kunnen gekke uitschieters plaatsvinden, maar ik zou niet weten welke.”

19.50 uur - Groningen is van de grote steden de koploper als het gaat om de opkomst deze verkiezingen. Al 70 procent van de stemgerechtigden had vroeg in de avond zijn onvrede over de gasboringen kenbaar gemaakt en de teller blijft tot 21.00 uur lopen. Later kwamen Utrecht (72 procent), Amsterdam (65), Den Haag (62) en Rotterdam (57) over de brug met een tussenstand.

19.26 uur- Tijdens het slotdebat van de NOS stond er plotseling een idioot in de studio te schreeuwen. Dat was Daniël van Duijn, de lijsttrekker van het nietszeggende partijtje LEF. Hij werd opgepakt en is inmiddels weer vrijgelaten, bevestigt zijn advocaat aan de omroep. Onder voorwaarde dat hij niet bij de Tweede Kamer mag komen tijdens de verkiezingsavond. We hoeven ons voor daarna ook geen zorgen te maken, want een zetel lijkt hij volgens de peilingen ook niet te gaan bemachtigen.

18.57 uur- De helft van de stemgerechtigden heeft inmiddels gebruik gemaakt van zijn kiesrecht. Daarmee lijkt de opkomst vooralsnog iets lager te gaan worden dan de voorgaande keren. In 2017 stemde 81,6 procent van de mensen, vier jaar later was dat 78,7 procent.

18.33 uur - Geert Wilders is met zijn PVV licht favoriet in laatste peilingen, op de voet gevolgd door GroenLinks/PvdA en de VVD. Het NSC van Pieter Omtzigt zakt de laatste dagen wat weg. De PVV zou volgens de voorspellingen uitkomen op 29 kamerzetels.

18.00 uur - De stembussen zijn geopend tot woensdagavond 21.00 uur.